Vijf vragen aan… Josje van Dongen
01.
Hoe kijk je aan tegen de traditionele toezichthouder?
Tja, de vraag stellen is al de vraag beantwoorden. Het moet echt anders. In het dagelijks leven ben ik bezig met innovatie, marketing en talent development in een internationale omgeving. De wereld om ons heen verandert snel en is in transitie. Raden van Toezicht kunnen daarin niet achterblijven, we moeten mee. Dat maakt het overigens ook juist interessant om de traditionele paden te verlaten en met innovatieve transities bezig te zijn. Natuurlijk heb je de basistaken die een RvT of RvC heeft zoals de controlerende taak of de werkgeverstaak. Maar de rol van organisaties, bedrijven en toezichthouders verandert. We moeten mee en dat biedt juist interessante kansen voor bedrijven en organisaties. Daar is naar mijn mening dan ook nog een heel veel te winnen.
“Je moet intrinsiek maatschappelijke waarde willen toevoegen”
02.
Als toezichthouder wil je impact maken. Hoe doe je dat?
Als toezichthouder spar je en neem je beslissingen die wellicht op korte termijn niet zichtbaar zijn. Voor de korte termijn is vooral de bestuurder aan zet. Juist op langere termijn kun je het verschil maken. Transformeren ofwel veranderen met de wereld om je heen, heeft hoe dan ook impact op mensen, je organisatie of je omgeving. Juist door bij te blijven en op mijn gebied bijvoorbeeld innovatieve ervaring in te brengen in een discussie, kun je een organisatie of bedrijf vooruit helpen. Samen de juiste dingen doen als team. De één is innovatief sterk, de ander heeft meer ervaring met financiën of is juridisch sterk. Samen kun je dan impact maken door telkens te weten wat ‘buiten’ speelt. Van ‘buiten naar binnen’ is een sterk middel als je het juist toepast. Dat is ook onlosmakelijk verbonden met het nieuwe toezicht.
03.
Wat vind je moeilijk als toezichthouder?
De kunst is om goede vragen te stellen en op het juiste moment doorvragen. Voor elke commissaris is dat belangrijk. Je moet voortdurend ervan doordrongen zijn dat je over de juiste, voldoende en tijdige informatie beschikt. Wat ik écht moeilijk vind is als vertrouwen geschaad wordt. Ik houd van eerlijkheid, professionaliteit en transparantie. Dan kom je het verst. Signaleer je zaken die niet kunnen en stap je dan op of blijf je dan juist en probeer je zaken aan te pakken of op te lossen. Het lastige gesprek voeren is een absolute kracht als je hier goed mee omgaat. Dat zijn ook ethische dilemma’s waar je als toezichthouder vroeg of laat mee te maken krijgt. Aan de andere kant leer je daar ook weer en word je waardevoller als commissaris en leider. Zou ik zaken die ik ‘toen zo deed’ nu ook nog ‘zo’ aanpakken? Een ding staat voor mij altijd zo vast als een huis: je moet dichtbij jezelf blijven in welke functie dan ook.
CV Josje van Dongen
- ZHoofd Innovatie & Programmaspecialisaties bij Hotel Management School Maastricht (Zuyd)
- Z Voorzitter van de Innovatie Adviesraad van HSMAI Region Europe
- ZLid Raad van Toezicht van de Nederlandse Dansdagen (sinds maart '23)
- ZLid Raad van Toezicht van De Rooi Pannen (tot mei '22)
- ZVoorheen senior managementfuncties bij multinationals Ahold en The Body Shop
04.
Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?
Het moet nu echt afgelopen zijn met de ‘gesloten bolwerken’. Nog steeds kom ik het ‘oude jongens krentenbrood tegen’. Als je één keer in het netwerk zit, word je vaker gevraagd voor een ‘bijbaantje als commissaris’. Terwijl de jonge, nieuwe of beter gezegd ‘vernieuwende’ generatie vaak niet aan bod komt. Aan de ene kant roepen we dat het anders moet, dat we moeten vernieuwen, dat er meer diversiteit moet zijn. Maar als het zover is, is toezichthoudend Nederland vaak geneigd om terug te vallen in oude vertrouwde bekende. Niet alleen qua personen maar ook qua functies. Bij de Nederlandse Dansdagen is al een vooruitstrevende stap gezet. Ik solliciteerde via een openbare sollicitatieprocedure op de functie van lid Raad van Toezicht en juist mijn hospitality-achtergrond in combinatie met new business development/branding/marketing was innovatief en een toegevoegde waarde voor de RvT. Die andere, niet-traditionele, in dit geval commerciële inbreng, sprak de RvT aan.
05.
Welke tips heb je voor nieuwe toezichthouders?
Onafhankelijkheid is evident net zoals vertrouwen en professionaliteit. Als je dat niet proeft, moet je er niet aan beginnen. Verder zou ik elke potentiële toezichthouder adviseren om je enorm goed te verdiepen in de rol en de organisatie. Simpel gezegd: waar begin je aan. Heb je de juiste competenties, voelt het goed, heb je voldoende tijd? Maar ook… ga op ontdekkingsreis. Als er een mogelijkheid is om stage te lopen of kennismakingsgesprekken met een RvT te hebben, doe dat dan vooral. Het gaat niet alleen om geld verdienen, het is een maatschappelijke functie en dan telt zeer zeker je gevoel. En blijf doorvragen, neem geen genoegen met minder als je niet alle informatie hebt. En nogmaals, blijf bij jezelf: intrinsiek moet je maatschappelijke waarde willen toevoegen.
Max is al meer dan 10 jaar actief in het vinden van kandidaten voor management- en directiefuncties en toezichthoudende functies in met name de non-profitsector. Door zijn jarenlange politieke carrière heeft hij een antenne ontwikkeld en een netwerk van kandidaten opgebouwd waar opdrachtgevers veel plezier aan beleven.
Max Ruiters
Partner Delfin Executives