Onderzoek: Risicomanagement en draaiboeken
Er is een duidelijke noodzaak voor verbetering van het draaiboek bij calamiteiten en voor risicogebieden. De belangrijkste risico’s betreffen: strategie, informatiebeheer, digitalisering en grote eenmalige projecten. Dat vinden respondenten die hebben deelgenomen aan het Grant Thornton commissarissen-benchmarkonderzoek 2019-2020. Wat kan er beter?
>
Voorbereiding op basis van draaiboeken
Voor alle achttien benchmarks gezamenlijk (zie verder: ‘over het onderzoek’) is het veranderpercentage voor de wenselijkheid van het hebben van een draaiboek met 57 procent zeer fors. Er zit dus wat ontevredenheid bij hoe het nu is gesteld met de aanwezigheid van enkele van zulke draaiboeken. De meest gedeelde veranderwensen betreffen draaiboeken voor de volgende situaties: het verongelukken van de CEO en/of voorzitter van de rvc, een publiek optreden van een klokkenluider, handelen in strijd met de principes van duurzaam ondernemen en negatieve publiciteit.
>>
Onderkennen belang van bepaalde risico’s voor de eigen organisatie
Bijna de helft van de onderzochte risico’s (12 van de 25) scoort, bij minimaal 75 procent van de onderscheiden 18 benchmarks, ‘zeker van belang’ of hoger voor de eigen organisatie. Dit zijn:
- strategie, informatiebeheer, digitalisering, grote eenmalige projecten, reputatie en betrouwbaarheid financiële rapportage (bij alle gebieden: 100% van de 18 benchmarks);
- politiek (breed: lokaal tot en met internationaal) en HR (bij 94%);
- markt en compliance (wet- en regelgeving) (bij 89%); en
- day-to-day business en regulator (bij 83%).
Het belang voor de organisatie van het risico op inflatie (0) en inkooprisico (6) bevindt zich aan de andere kant van het spectrum en is afwezig of erg laag.
>>>
Veranderingen in risicoperceptie
In onderstaande tabel staan de type risico’s en de mate van belangrijkheid voor het basisprofiel (beursgenoteerde bedrijf). Ook in 2012/2013 vroegen we naar het belang. Welke ontwikkeling zien we in deze acht jaar? In algemene zin is de mate van belangrijkheid van de onderzocht 25 risico’s toegenomen.
Een toename zien we bij bijvoorbeeld bij het financieel risico, maar ook onder andere bij de dataveiligheid en -bescherming, het marktrisico, politiek, compliance en HR.
Tegelijkertijd zien we een afname bij het risico in verband met fusies en acquisities, het reputatierisico (hoewel nog hoog) en de betrouwbaarheid van financiële rapportages.
>>>>
Diagram: Belang van risico’s
>>>>>
Vragen voor de rvc
- Valt bekendheid met draaiboeken op risicogebieden niet onder de toezichtfunctie van de rvc?
- Hoe zeker weten rvc, rvb, secretaris of internal auditor dat er een actueel draaiboek is?
- Is klimaat-/milieurisico echt niet belangrijker? (naar ons idee wel)
- Wordt aan integratierisico wel tijdig, voldoende en de juiste aandacht geschonken?
- Nemen rvc en rvb signalen van een internal auditor op de diverse risicogebieden wel serieus?
- Wie doet er uitspraken over bepaalde risicogebieden als de externe accountant en internal auditor dat niet doen (bijvoorbeeld over markt-, HR- of over politiek risico)? Heeft de rvc wel een goede bron voor dergelijke inschattingen?
Over het onderzoek
In het tweede en derde kwartaal van 2019 is de elfde editie van het jaarlijkse Grant Thornton Commissarissen benchmarkonderzoek van Board in Balance gehouden. Het onderzoek van auteurs Aalt Klaassen, Dirk-Jaap Klaassen en Oscar Toebosch (Board in Balance) en prof. Herbert Rijken telt 269 respondenten, waaronder 139 door middel van een persoonlijk interview. Voor de verwerking van de resultaten is een regressieanalyse toegepast. Daardoor kunnen resultaten worden verkregen voor de afzonderlijke variaties (benchmarks).
De commissarissen zijn benaderd via FBNed, de FINEM, het tijdschrift Goed Bestuur & Toezicht, de Governance University, hoofdsponsor Grant Thornton, de NCD, de NVTZ, de VTW, Topvrouwen.nl, VNO NCW metropoolregio Amsterdam, Stichting Blikverruimers.nl en het relatiebestand van Board in Balance.
De gehanteerde benchmarks zijn de commissaris bij .. het beursgenoteerde bedrijf, een groot niet-beursgenoteerd bedrijf, een MKB-onderneming, het familiebedrijf, de woningcorporatie, de zorg/welzijnsinstelling, een onderwijsinstelling, een overige non-profitinstelling, een one-tier board, een bedrijf dat geen internal auditor op de pay-roll heeft en de commissaris die .. voorzitter is, vrouw is, tevens elders rvb-lid is, de jonge commissaris, de commissaris lid van de auditcommissie, de secretaris van de rvc en de directeur en internal auditor (niet-commissarissen). Voor meer informatie: https://www.boardinbalance.com.
Rvc-lid? En ook deelnemen?
Stuur een mail naar info@boardinbalance.com. Respondenten geven aan dat deelname hen tot denken aanzet en helpt met het formuleren van agendapunten voor de RvC. U krijgt nieuwe inzichten en draagt via ons onderzoek bij aan goed bestuur.
Oscar Toebosch is researcher/consultant en mede-oprichter van Board in Balance, een onafhankelijke organisatie die evaluaties van raden van commissarissen en raden van toezicht uitvoert en onderzoek verricht naar governance. Één van deze onderzoeken is het Grant Thornton Commissarissen-benchmarkonderzoek, naar het functioneren van het commissariaat in al zijn facetten.
Oscar Toebosch
Partner Board in Balance
Vergelijkbare artikelen
Kennisbank
Wij delen graag onze kennis
We hebben inmiddels al meer dan 250 artikelen in onze kennisbank opgenomen. En deze stellen wij graag aan u beschikbaar!
Vacatures
Diverse organisatie hebben vacatures
Vacatures in Limburg, Brabant en Gelderland binnen private en publieke organisaties overzichtelijk gepresenteerd.
