Vijf vragen aan… Karel van Rosmalen
01.
Wat bedoel je met krassen op je rug?
Om goed toezicht te kunnen houden, heb je een brok aan levenservaring nodig, liefst ook nog gecombineerd met bestuurlijke rollen. Je moet in andere functies je hoofd al eens gestoten hebben, weten hoe je in moeilijke situaties moet acteren maar ook goed zelf reflecteren en durven te zeggen: ‘ik weet het even niet’. Dat noem ik ‘je moet krassen op je rug hebben’. Je leert het vak van toezicht houden niet even met een cursus, ook niet als je ‘aankomend toezichthouder’ op je Linkedinprofiel zet. Je leert het door te doen in allerlei situaties.
“Je hebt krassen op je rug nodig.”
02.
Je bent erg stellig met de ‘krassen’. Kan iedereen toezichthouder worden?
Nee dus. Die bestuurlijke ervaring is echt een pré en ik durf inderdaad stellig te zeggen dat je dat nodig hebt. Je hebt veel voordelen als je ook aan de andere kant van de tafel zit of hebt gezeten. Die bestuurlijke antenne, kennis van het bestuurlijke veld, strategisch inzicht is noodzakelijk. Daarnaast is kennis van een bepaald domein of sector meer dan handig en wenselijk. Past een commissariaat wel bij je? Wil je het ook echt in een bepaald domein? Natuurlijk zijn er uitzonderingen en zijn er genoeg cursussen en opleidingen om je verder te bekwamen in het toezicht. In mijn optiek is dit zoals ik zeg ‘aanvullend’ en is een cursus niet de vanzelfsprekendheid dat je een goede toezichthouder bent of kunt worden.
03.
Waarom wil jij toezichthouder zijn?
Als bestuurder heb ik vaak een opvatting over een Raad van Toezicht of Commissarissen. Andersom is dat uiteraard ook: Raden vinden ook iets van de bestuurder. Als je dat van je zelf weet en je hebt ruimte dan moet je ook die rol oppakken en energie steken in ‘de andere kant’. Het mooie van toezicht is ook dat je niet de uitvoerder bent. Juist door de dialoog te voeren met de bestuurder kun je waarde toevoegen aan de discussie in het belang van de organisatie. Die samenhang, dat samenspel vind ik boeiend en mooi om daar aan bij te dragen.
CV Karel van Rosmalen
- ZInterim Bestuursvoorzitter bij onderwijsstichting INNOVO
- ZVoormalig bestuursvoorzitter van o.a. VISTA college, MIK PIW, Zuyd Hogeschool en ROC van Twente
- ZVoorzitter Raad van Commissarissen bij woningcorporatie HEEMwonen
- Z8 jaar voorzitter RvT geweest bij Cinop Advies
04.
Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?
Direct ‘ontbureaucratiseren’. Dat is geen goed woord maar dekt volledig de lading. We worden in ons land overstelpt met regelgeving. En overal is weer een toezichthouder die toezicht houdt op de toezichthouder die weer toezicht houdt op die toezichthouder. Waar we zijn we dan mee bezig? En als het een keer ergens misgaat, wordt de hele sector aangepakt. Bekende voorbeelden zijn 2 onderwijsinstellingen in het land waar het in het verleden gigantisch misging met de financiën. Dan gaan we evalueren, nog eens evalueren en na de zoveelste evaluatie wordt de hele onderwijssector dermate gereguleerd dat de regels belangrijker zijn dat de kwaal. We verlammen met z’n allen. We moeten weer terug naar de bestuurlijke moed en soms durven te zeggen: ‘dat is vette pech’ maar we gaan door. Overboord met de angst en weer aan de slag. Laat het vertrouwen weer terugkomen en geef als RvT of RvC de bestuurder ruimte om datgene te doen wat hij of zij moet doen in het belang van de organisatie.
05.
Welke tips heb je voor (nieuwe) toezichthouders?
Ga niet alles uit de stukken lezen maar probeer je telkens te verwonderen. Blijf vragen stellen en durf dat ook. Durf een bestuurder of iemand in je Raad de vraag te stellen ‘leg eens even uit’. En misschien nog wel het allerbelangrijkste: verzand niet in details. Als je toezichthouder bent bij een woningcorporatie en er worden 100 woningen gebouwd, moet je vooral geïnteresseerd zijn in het proces, de noodzaak, de doelen, het ‘waarom doen we dit’. Het merk ‘wc-pot’ dat in de woning komt doet er niet toe voor de commissaris. Een gechargeerd voorbeeld maar dat is wel de kern. Als een bestuurder van een corporatie aangeeft dat er 2 flats gesloopt worden, wil ik vooral meegenomen worden in de gedachtegang. Waarom vindt de bestuurder dit? Welke argumenten? Waarom 2 flats en niet 1 of 3? Welke alternatieven heb je bekeken, welke dilemma’s kwam je tegen? Dat soort vragen zijn belangrijk om toezicht te houden. De grote lijnen, daar draait het om. Twee vragen zijn altijd erg interessant: ‘Wat is het kader’ en ‘wat er uit komt, is dat de bedoeling’. Dat hoeft niet altijd juist te zijn maar dan kun je wel acteren. Als je dan bent benoemd, blijf kritisch op je zelf en op het team van de toezichthouders. Durf elkaar aan te spreken. En tot slot: begin pas als je die krassen op je rug hebt. Toezicht is meer dan een rationele afweging.
Max is al meer dan 10 jaar actief in het vinden van kandidaten voor management- en directiefuncties en toezichthoudende functies in met name de non-profitsector. Door zijn jarenlange politieke carrière heeft hij een antenne ontwikkeld en een netwerk van kandidaten opgebouwd waar opdrachtgevers veel plezier aan beleven.
Max Ruiters
Partner Delfin Executives