Klimaattop, zonnepanelen, windmolens, generaties, tijdgeest. Enkele begrippen die je tegenkomt als je ‘googelt’ op duurzaam. Het woord “enkele” betekent écht “enkele” want Google vindt in 0.43 seconden blijkbaar 20.100.000 resultaten. Het is bijna niet te bevatten. Duurzaam is dan ook een containerbegrip geworden. Iedereen wil duurzaam zijn en bijna wordt een doel een middel. De landelijke politiek kreeg ook een tik op de vingers van de rechter dat er niet genoeg aandacht is voor duurzaamheid, oftewel “De Staat moet meer doen tegen CO2-uitstoot”, zoals de Volkskrant meldde . Hoe dan ook, we kunnen er niet meer omheen. Het woord “duurzaam” is eigenlijk erg interessant. Het bevat het woord “duur”. De één legt het uit als “kosten” en de ander als synoniem voor “enige tijd”. En, als je dan verder gaat kun je “zaam” ook nog uitleggen als “samen”. Kortom, veel taalspecialisten zullen blij zijn met dit soort woorden. Duurzaamheid komt ook vaker terug in de boardrooms van organisaties. Staat het op de agenda bij Raden van Toezicht en Raden van Commissarissen? En zo ja, wat moet je er dan mee? Staat het vooral op de agenda om tegen anderen te kunnen zeggen dat het belangrijk is of kun je er echt wat mee?

Zelfreflectie

De eerste vraag is natuurlijk hoe duurzaam is de Raad zelf? Is er bij de samenstelling van de Raad gekeken naar een goed rooster van aftreden, diversiteit, gaat de Raad mee in ontwikkelingen, zorgen de toezichthouders ook voor een goede (zelf)evaluatie en staan ze open voor “de vloer”? Vragen die iedereen vaak direct met “ja” beantwoordt, terwijl het goed zou zijn om het nog een keer tegen het licht te houden. Als fervent aanhanger van “Het nieuwe toezicht” is die zelfreflectie en het duurzame karakter van de Raad onmisbaar voor een goed of anders opererende organisatie. Het verleden hoeft niet verkeerd te zijn maar de maatschappij, organisaties en verantwoordelijkheden veranderen. Dan kan het zinvol zijn om ook naar je eigen toezichthouderschap te kijken. Een duurzame Raad van Toezicht of Commissarissen is ook goed in staat om nieuwe ontwikkelingen op de agenda serieus te bespreken. De kapstok ‘duurzaamheid’ kan ook een goed thema zijn om processen in een organisatie op een andere manier te beoordelen of te monitoren. Zijn beslissingen toekomstbestendig? Is er een consistent beleid? Hoe stabiel is de organisatie? Welke factoren dienen de organisatie? Interessante vragen die de ene keer met cijfers onderbouwd of ‘beantwoord’ kunnen worden en de andere keer vooral door eigen onderzoek of door gesprekken met ‘de vloer’ zoals het wel eens onbedoeld minachtend wordt gezegd. Juist daar zit de kracht van het Nieuwe Toezicht, contact – gevraagd en ongevraagd – met medewerkers, stakeholders en de omgeving. Allemaal met hetzelfde doel: het belang van de organisatie om die door te geven aan toekomstige generaties. Ik wens u veel duurzaam toezicht.