Dit jaar verbleef ik tijdens Prinsjesdag in Den Haag. Als Statenlid had ik een uitnodiging ontvangen om deze dag van dichtbij mee te maken. De stad was traditioneel omgetoverd tot een grote feestlocatie om de democratie te vieren met de nodige veiligheidsmaatregelen die er nu eenmaal bij horen. Een dag voor Prinsjesdag oefenden de vele paarden op het strand om te wennen aan knallen, lawaai en bommetjes zodat ze niet zouden schrikken bij mogelijke ongeregeldheden of gewoon van het geluid van de vele muziekkorpsen. Een heus rookgordijn werd opgetrokken om de prachtige dieren ook hieraan te laten wennen.

Rooksalon

Deze Derde dinsdag in September mocht ik doorbrengen in het gebouw van de Tweede Kamer. De intocht van de ‘Gouden Koets’, althans de reservekoets, mocht ik aanschouwen vanuit de Rooksalon, jawel…de Rooksalon. Even waande ik me in vroegere sferen….in deze kamer zijn in fauteuils en in de rook van dikke sigaren belangrijke beslissingen voor ons land genomen of in elk geval voorbereid. De Rooksalon…zo ging dat vroeger. Hoewel…vroeger? Tegelijkertijd moest ik denken aan mijn column die ik in juni schreef: “Het mistige gebied van de nevenfuncties”, ook weer rook. De gedachte aan transparant toezichthouden, hetgeen de Staten-Generaal ook tot taak heeft, hield me bezig. Een prachtige traditie in de Ridderzaal en een stuk historie. De rook verdween en de Troonrede trok mijn aandacht.

Stemmen over eigen advies

Amper een week later, trekt de actualiteit weer ieders aandacht. De ‘rook van mistige nevenfuncties’ is nog niet opgetrokken of er komt wederom een senator in opspraak. Een senator, een lid van de Eerste Kamer, een lid van de Staten Generaal die op Prinsjesdag waarschijnlijk ook in de Ridderzaal zat. “Senator Anne-Wil Duthler van de VVD heeft in juli 2014 voor een wetsvoorstel gestemd waarin adviezen van haar eigen bedrijf zijn opgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van Follow the Money. De stem van Duthler was cruciaal: zonder haar stem was er in de Eerste Kamer geen meerderheid voor de omstreden Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015, die zorgtaken van het rijk overhevelde naar gemeenten”, publiceert Follow The Money op 24 september 2018. Stemmen over een wetsvoorstel waaraan je eigen bedrijf heeft meegeschreven, kan niet. Punt. Vraag is waarom dit toch gebeurt? Integriteit staat bij velen hoog in het vaandel, dit soort voorbeelden zorgen weer voor mist, voor rook….het ambt staat weer negatief in de picture.

Waar gaat het toch mis? Juist waar je verwacht dat een senator die in opspraak is ‘een pas op de plaats maakt’, schiet ze in de verdediging. Anne-Will Duthler ontkent zelf de aantijgingen. Het is linksom- of rechtsom een morele kwestie Het gaat er niet om of het ‘juridisch kan’. De kern is of je het ‘moreel moet doen’. Elke politicus, bestuurder en toezichthouder moet zich daar continu bewust van zijn. Bewustwording van je handelen dient weer prominente plek te krijgen aan elke vergadertafel of desgewenst in elke rooksalon.